Wstęp do Katechizmu Kościoła Katolickiego (KKK)

Jeszcze zanim rozpocznie się Wielki Post, chciałbym zaprosić każdego z nas na drogę wiary razem z Katechizmem Kościoła Katolickiego. Myślę, że pozostaje on czymś mało znanym dla przeciętnego wierzącego w Polsce. A ogłoszony Rok Wiary jest dobrą okazją do zapoznania się w co my w ogóle wierzymy. I czy się kiedykolwiek zastanowiliśmy co wypowiadamy podczas każdej Eucharystii w Niedziele i Uroczystości oraz jakie konsekwencje dla naszego życia z tego powinny wypływać.

            Jednak zanim de facto przejdziemy do treści KKK, myślę że warto zatrzymać się chwilę nad Konstytucją Apostolską Fidei Depositum bł. Jana Pawła II i wstępem do Katechizmu. Badając te teksty poznamy kontekst powstania KKK oraz cel, adresatów, strukturę i wskazania praktyczne do niego.

FIDEI DEPOSITUM:

            Kościół posiada misję strzeżenia depozytu wiary. Intencją Vaticanum II było ukazanie apostolskiej i pasterskiej misji Kościoła. Głównym zadaniem było lepsze ujęcie i przedstawienie cennego depozytu nauki chrześcijańskiej. Nie potępiać błędy epoki, ale pokazać moc i piękno nauki wiary. Sobór na długo pozostał i wciąż pozostaje źródłem inspiracji dla Kościoła. Prawie jednomyślnym życzeniem Ojców Synodalnych w 1985 roku było opracowanie katechizmu lub kompendium całej nauki katolickiej w dziedzinie wiary i moralności (wykład jednocześnie biblijny i liturgiczny). Katechizm powstawał przez 6 lat, a na czele Komisji odpowiedzialnej za to stanął kard. Joseph Ratzinger (obecnie Benedykt XVI). Na początku projekt stał się przedmiotem rozległych konsultacji, obejmujących wszystkich biskupów katolickich. Można powiedzieć, że Katechizm jest owocem współpracy całego Episkopatu Kościoła Katolickiego.

„Każdy katechizm powinien wiernie i w sposób uporządkowany przedstawić nauczanie Pisma Świętego, żywej Tradycji w Kościele i autentycznego Urzędu Nauczycielskiego, a także duchowe dziedzictwo Ojców, Doktorów i świętych Kościoła, by umożliwiać lepsze poznanie misterium chrześcijańskiego i ożywienie wiary Ludu Bożego, Musi brać pod uwagę wyjaśnienia nauki, które w ciągu dziejów Duch Święty wskazał Kościołowi. Konieczne jest także by pomagał rozjaśniać światłem wiary nowe sytuacje i problemy, które w przeszłości nie istniały”.

W Nowym Katechizmie znajdziemy rzeczy nowe i starce, ponieważ „wiara pozostaje ta sama, a zarazem jest źródłem nowego światła”. Z jednej strony jest zachowany „dawny”, tradycyjny układ, zastosowany już w katechizmie Piusa V – 4 części: Wyznanie wiary; liturgia święta ze szczególnym uwypukleniem sakramentów; zasady chrześcijańskiego postępowania wyłożone na podstawie przykazań; modlitwa chrześcijańska. Zarazem treść jest ujęta by odpowiadać na pytania stawiane przez naszą epokę. Mimo podziału, te części są ze sobą powiązane – misterium chrześcijańskie jest przedmiotem wiary; jest ono celebrowane i przekazywane w liturgii; jest obecne, by oświecać i umacniać dzieci Boże w ich działaniu; stanowi podstawę naszej modlitwy, której uprzywilejowaną formą jest „Ojcze nasz”; jest przedmiotem naszego błagania, uwielbienia i wstawiennictwa.

Przedziwna jedność Bożego misterium i Bożego zamysłu zbawienia, a także centralne miejsce Jezusa Chrystusa. Jest On zawsze obecny w swoim Kościele, zwłaszcza w sakramentach; jest źródłem wiary, wzorem chrześcijańskiego postępowania, Nauczycielem naszej modlitwy.

Wstęp do KKK:

            Katechizm rozpoczyna się od wskazania na powołanie człowieka. Człowiek jest na ziemi, aby poznać i kochać Boga, zgodnie z Jego wolą czynić dobro i pewnego dnia dojść do nieba. Być człowiekiem oznacza: wyjść od Boga i do Boga zmierzać. Nasze pochodzenie sięga o wiele dalej niż nasi rodzice. Pochodzimy do Boga, w którym znajduje się całe szczęście, którego oczekujemy życiu wiecznym. Pomiędzy żyjemy to na ziemi. Czasami czujemy bliskość Boga, a czasami nic nie czujemy. Jednak żebyśmy mogli znaleźć do naszego prawdziwego domu Bóg posłał swojego Syna, który wyzwolił nas z grzechów, wybawił od zła i nieomylnie prowadzi do prawdziwego życia. Bóg stworzył nas z wolnej i niesamolubnej miłości. Kiedy człowiek kocha, uczucie przepełnia jego serce. Chciałby dzielić się swą radością z innymi. To właśnie otrzymał od Stwórcy. Chociaż Bóg jest tajemnicą, możemy przecież myśleć i mówić o Nim po ludzku: stwarza nas z „nadmiaru” swej miłości. Chciałby się dzielić z nami, stworzonymi z Jego miłości, swoją nieskończoną radością. (KKK 1-3)

           

        Przekazywanie wiary – katecheza. Prawie od początku Kościoła nazywano katechezą całość wysiłków w formowaniu uczniów i pomaganiu uwierzyć ludziom, że Jezus jest Synem Bożym. Katecheza jest wychowywaniem w wierze dzieci, młodzieży i dorosłych. Polega przede wszystkim na wyjaśnieniu nauki chrześcijańskiej i podaniu jej w wersji usystematyzowanej i całościowej co ma ułatwić wprowadzenie wierzących w pełnię chrześcijaństwa. Katecheza łączy się z niektórymi elementami pasterskiej misji Kościoła, choć się z nimi nie utożsamia. Tj.: pierwsze głoszenie Ewangelii, poszukiwanie racji wiary, doświadczenie życia chrześcijańskiego, celebracja sakramentów, włączenie do wspólnoty, świadectwo apostolskie i misyjne. Katecheza jest ściśle złączona z życiem Kościoła. Od niej zależy nie tylko rozprzestrzenianie się Kościoła w świecie i jego wzrost liczebny, ale jeszcze bardziej jego rozwój wewnętrzny i jego zgodność z zamysłem Bożym.(KKK 4-10)

            Celem Katechizmu jest przedstawienie „organicznego i syntetycznego wykładu istotnych i podstawowych argumentów nauki katolickiej”. Obejmują one zarówno wiarę, jak i moralność w świetle Vaticanum II i całości Tradycji. Źródłami są: Pismo Święte, Ojcowie Kościoła, liturgia i Urząd Nauczycielski Kościoła. Adresatami zaś owego Katechizmu są osoby odpowiedzialne za katechezę (biskupi, księża, katecheci), ale także wszyscy wierni chrześcijanie.(KKK 11-12)

            

          Katechizm składa się z czterech części: Wyznanie wiary, Sakramenty wiary, życie wiary, modlitwa w życiu wiary. Widzimy, że wiara scala tą strukturę. Zauważmy jak każda część wynika niejako z poprzedniej. Najpierw zastanowimy się razem z Katechizmem dlaczego wierzymy, w co my tak naprawdę wierzymy i czy w ogóle na serio wierzymy. Następnie zobaczymy jak raz dokonane zbawienie przez Jezusa Chrystusa i Ducha Świętego, jest uobecniane w „świętych czynnościach liturgicznych Kościoła”, a szczególnie w sakramentach jako znakach łaski niewidzialnej. Potem spojrzymy na to, że celem ostatecznym człowieka jest szczęście, a przepisem jest Dekalog w świetle Ewangelii. I na koniec przekonamy się, że modlitwa to „sprawa życia i śmierci” – jak powiedział kiedyś papież Benedykt XVI.(KKK 13-17)

            Katechizm zwraca szczególną uwagę na wykład doktrynalny, ponieważ chce pomóc każdemu w pogłębieniu znajomości wiary. Dlatego stąd pomysł, by na moim blogu po trochę zapoznawać się z nim. Jednak „przedstawiając to, co ma być przedmiotem wiary, nadziei i działania, przede wszystkim trzeba zawsze ukazywać miłość naszego Pana, by wszyscy zrozumieli, że każdy prawdziwie chrześcijański akt cnoty nie ma innego źródła niż miłość ani innego celu niż miłość”.(KKK 18-25)