Wierzę w Boga

*O Symbolu wiary – KKK 185-197

Od początku Kościół apostolski wyrażał i przekazywał swoją wiarę w krótkich i normatywnych dla wszystkich formułach. Ale już dość Ale już dość wcześnie Kościół chciał także zebrać to, co istotne dla jego wiary, w organicznych i uporządkowanych streszczeniach, przeznaczonych przede wszystkim dla kandydatów do chrztu. „Ta synteza wiary nie została ułożona według ludzkich opinii, ale z całego Pisma świętego wybrano to, co najważniejsze, aby podać w całości jedną naukę wiary. Jak ziarno gorczycy zawiera w maleńkim nasionku wiele gałęzi, tak samo streszczenie wiary zamyka w kilku słowach całe poznanie prawdziwej pobożności zawartej w Starym i Nowym Testamencie” (Św. Cyryl Jerozolimski).

Greckie słowo symbolon oznaczało połowę przełamanego przedmiotu (na przykład pieczęci), którą przedstawiano jako znak rozpoznawczy. Przełamane części składano ze sobą, by sprawdzić tożsamość tego, kto przyniósł drugą połowę. Symbol wiary jest więc znakiem rozpoznawczym oraz znakiem jedności między wierzącymi. Symbolon oznacza także zbiór, kolekcję lub streszczenie. Symbol wiary jest zbiorem podstawowych prawd wiary, dlatego służy jako pierwszy i podstawowy punkt odniesienia dla katechezy.

Symbol jest więc podzielony na trzy części: „Pierwsza jest poświęcona pierwszej Osobie Boskiej i przedziwnemu dziełu stworzenia; następna drugiej Osobie Boskiej i tajemnicy Odkupienia ludzi; ostatnia natomiast trzeciej Osobie Boskiej, będącej źródłem i zasadą naszego uświęcenia"3. Te trzy części są „trzema rozdziałami naszej pieczęci (chrzcielnej)".

„Każda z tych trzech części jest odrębna, chociaż wszystkie są powiązane ze sobą. Zgodnie z porównaniem często używanym przez Ojców Kościoła, nazywamy je artykułami. Faktycznie, jak w naszych członkach są różne stawy, które je wyodrębniają i dzielą, tak również słusznie i poprawnie w Credo nazwano artykułami te prawdy, w które szczególnie i w sposób odrębny mamy wierzyć". Według starożytnej tradycji, o której świadczy już św. Ambroży, wymienia się zazwyczaj dwanaście artykułów „Wyznania wiary", symbolizujących poprzez liczbę Apostołów całość wiary apostolskiej.

„Symbol ten jest pieczęcią duchową, jest rozważaniem naszego serca i zawsze obecną obroną; z całą pewnością jest skarbem naszej duszy” (Św. Ambroży)

Wierzę w Boga – KKK 198

Nasze wyznanie wiary rozpoczyna się od Boga, ponieważ Bóg jest „pierwszy i ostatni” (Iz 44,6); jest Początkiem i Końcem wszystkiego. Credo zaczyna się od Boga Ojca, ponieważ Ojciec jest pierwszą Osobą Boską w Trójcy Świętej. Cały Symbol wiary mówi o Bogu, a jeśli mówi również o człowieku i świecie, to czyni to w odniesieniu do Boga. Wszystkie artykuły Credo zależą od pierwszego i rozwijają je – podobnie jak Bóg stopniowo objawiał się ludziom.

 „Wierzę w jednego Boga”. Wyznanie jedyności Boga, które zakorzenia się w Objawieniu Bożym Starego Przymierza, jest nieodłączne od wyznania istnienia Boga i jest, podobnie jak ono, podstawowe. Bóg jest Jedyny; jest tylko jeden Bóg. „Wiara chrześcijańska wyznaje, że jest jeden Bóg co do natury, substancji i istoty" (Katechizm Rzymski). „Całą mocą wierzymy i bez zastrzeżenia wyznajemy, że jeden tylko jest prawdziwy Bóg, wieczny, nieskończony, niezmienny, niepojęty, wszechmocny i niewymowny, Ojciec i Syn, i Duch Święty: trzy Osoby, ale jedna istota, jedna substancja, czyli natura, całkowicie prosta” (Sobór Laterański IV).

Bóg objawia swoje imię. Bóg objawił się Izraelowi. Pozwolił swemu ludowi poznać własne imię. Imię wyraża istotę, tożsamość osoby i sens życia. Bóg ma imię; nie jest jakąś anonimową siłą. Ujawnić swoje imię oznacza pozwolić, by inni mogli nas poznać, w jakiś sposób ujawnić siebie, stając się dostępnym, możliwym do głębszego poznania i do bycia wzywanym po imieniu. Objawiając swoje tajemnicze imię JAHWE (JHWH), „Ja Jestem Tym, Który Jest", „Ja Jestem Tym, Który Jestem" lub „Ja Jestem, Który Jestem", Bóg mówi, kim jest i jakim imieniem należy Go wzywać. To imię Boże jest tajemnicze, tak jak Bóg jest tajemnicą. Jest ono imieniem objawionym, a zarazem w pewnej mierze uchyleniem się od ujawnienia imienia, i właśnie przez to wyraża ono najlepiej, kim jest Bóg, który nieskończenie przekracza to wszystko, co możemy zrozumieć lub powiedzieć o Nim; jest On „Bogiem ukrytym" (Iz 45, 15). Jego imię jest niewymowne, a zarazem jest On Bogiem, który staje się bliski ludziom. Bóg, który objawia swoje imię jako „Ja Jestem", objawia się jako Bóg, który jest zawsze przy swoim ludzie, aby go zbawić.  Bóg jest święty, może przebaczyć człowiekowi, który uznaje przed Nim, że jest grzesznikiem. Pan przechodzi przed Mojżeszem i mówi: „Jahwe, Jahwe (JHWH, JHWH), Bóg miłosierny i litościwy, cierpliwy, bogaty w łaskę i wierność" (Wj 34, 5-6). Mojżesz wyznaje wówczas, że Pan jest Bogiem, który przebacza. Imię Boże „Ja Jestem" lub „On Jest" wyraża wierność Boga, który mimo niewierności ludzkiego grzechu i kary, na jaką człowiek zasługuje, zachowuje „swą łaskę w tysiączne pokolenie" (Wj 34, 7). W ciągu wieków wiara Izraela mogła rozwinąć i pogłębić bogactwa zawarte w objawieniu imienia Bożego. Bóg jest jedyny; poza Nim nie ma innych bogów. On przekracza świat i historię. On jest „Tym, Który Jest", bez początku i bez końca, i w ten sposób pozostaje zawsze wierny sobie i swoim obietnicom. W Tradycji Kościoła: Bóg jest pełnią Bytu i wszelkiej doskonałości, bez początku i bez końca. Podczas gdy wszystkie stworzenia otrzymały od Niego to wszystko, czym są i co posiadają, On sam jest swoim bytem i z siebie samego jest tym wszystkim, czym jest.

Bóg, „Ten, który Jest”, jest Prawdą i Miłością. We wszystkich swych dziełach Bóg pokazuje swoją życzliwość, dobroć, łaskę, miłość, ale także swoją wiarygodność, stałość, wierność, prawdę. Bóg jest samą Prawdą, Jego słowa nie mogą mylić. Właśnie dlatego we wszystkim z pełnym zaufaniem można powierzyć się prawdzie i wierności Jego słowa. Początkiem grzechu i upadku człowieka było kłamstwo kusiciela, który doprowadził do zwątpienia w słowo Boga, w Jego życzliwość i wierność. Prawda Boga jest Jego mądrością, która kieruje całym porządkiem stworzenia i rządzenia światem. Tylko Bóg, który stworzył niebo i ziemię, może sam dać prawdziwe poznanie każdej rzeczy stworzonej w jej relacji do Niego. Bóg jest prawdziwy także wtedy, gdy się objawia: nauka, która pochodzi od Boga, jest nauką prawdy. W ciągu swej historii Izrael mógł odkryć, że Bóg miał tylko jeden powód, aby mu się objawić i wybrać go spośród wszystkich ludów, by był Jego ludem; tym powodem była Jego darmo dana miłość. Dzięki prorokom zrozumiał też Izrael, że Bóg z miłości nie przestał go zbawiać oraz przebaczać mu jego niewierności i grzechów. Miłość Boga do Izraela jest porównana do miłości ojca do syna. Ta Boża miłość jest mocniejsza niż miłość matki do dzieci. Bóg miłuje swój lud bardziej niż oblubieniec swoją oblubienicę; miłość ta będzie zwyciężać nawet największe niewierności, aż do udzielenia najcenniejszego daru: „Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał" (J 3, 16). Święty Jan pójdzie jeszcze dalej, gdy zaświadczy: „Bóg jest miłością" (1 J 4, 8. 16): miłość jest samą istotą Boga. Posyłając w pełni czasów swojego jedynego Syna i Ducha miłości, Bóg objawia swoją najbardziej wewnętrzną tajemnicę: jest wieczną wymianą miłości - Ojcem, Synem i Duchem Świętym, a nas przeznaczył do udziału w tej wymianie.

Konsekwencje wiary w Jedynego Boga. Kiedy poznało się Boga, trzeba Go umieścić na pierwszym miejscu w swoim życiu. Wtedy zaczyna się nowe życie. Chrześcijan rozpoznaje się po tym, że miłują nawet wrogów. Poznać Boga oznacza przecież poznanie Tego, który mnie stworzył i zechciał, który w każdej sekundzie życia patrzy na mnie z miłością, który błogosławi moje życie i zachowuje je, który w swoim ręku trzyma losy świata i ludzi, których kocham, który tęsknie na mnie czeka, który chciałby mnie wypełnić i udoskonalić i chciałby, abym na wieki u Niego zamieszkał – oto On. Pokiwanie potakująco głową nie wystarczy – chrześcijanie muszą przejąć styl życia Jezusa. Jako wierzący w Boga jesteśmy wezwani aby poznawać wielkość i majestat Boga, żyć w dziękczynieniu, poznawać jedność i godność wszystkich ludzi, dobrze użytkować rzeczy stworzone oraz okazywać Bogu zaufanie we wszystkich okolicznościach, a nawet w przeciwnościach.

W zawierzaniu się Bogu niech będzie pomocą modlitwa św. Mikołaja z Flüe:

„Panie mój i Boże mój, weź ode mnie wszystko, co mi przeszkadza w relacji z Tobą.

Panie mój i Boże mój, daj mi wszystko, co mnie wspomaga w drodze ku Tobie.

Panie mój i Boże mój, weź mnie ode mnie i daj całego Tobie”.

"Plan działania" - podział Credo

I.                  Wierzę w Boga Ojca

1.      „Wierzę w Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi”

·         Bóg

·         Ojciec

·         Wszechmogący

·         Stwórca

·         Niebo i ziemia

·         Człowiek

·         Upadek

II.                Wierzę w Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego

2.      „I w Jezusa Chrystusa, Syna Jego Jedynego, Pana naszego”

3.      „Jezus Chrystus począł się z Ducha Świętego, narodził się z Maryi Panny”

·         Syn Boży stał się człowiekiem

·         Począł się z Ducha Świętego, narodził z Maryi Panny

·         Misteria życia Chrystusa

4.      „Jezus Chrystus umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion”

·         Jezus i Izrael

·         Jezus umarł ukrzyżowany

·         Jezus został pogrzebany

5.      „Jezus Chrystus zstąpił do piekieł, trzeciego dnia zmartwychwstał”

·         Chrystus zstąpił do piekieł

·         Trzeciego dnia zmartwychwstał

6.      „Jezus wstąpił do nieba, siedzi po prawicy Boga, Ojca Wszechmogącego”

7.      „Stamtąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych”

III.             Wierzę w Ducha Świętego

8.      „Wierzę w Ducha Świętego”

9.      „Wierzę w święty Kościół powszechny”

·         Kościół w zamyśle Bożym

·         Kościół – Lud Boży, Ciało Chrystusa, świątynia Ducha Świętego

·         Kościół jest jeden, święty, powszechny i apostolski

·         Wierni: hierarchia, świeccy, życie konsekrowane

·         Komunia świętych

·         Maryja – Matka Chrystusa, Matka Kościoła

10.  „Wierzę w odpuszczenie grzechów”

11.  „Wierzę w ciała zmartwychwstanie”

12.  „Wierzę w życie wieczne”.

*Amen

Wierzę, wierzymy KKK 142-184

Człowiek odpowiada Bogu. Odpowiedzieć znaczy uwierzyć Mu. Kto chce wierzyć, potrzebuje serca pełnego rozsądku. Bóg na różne sposoby próbuje się z nami skontaktować. W każdym spotkaniu z człowiekiem, w każdym kontakcie z przyrodą, w każdym pozornym przypadku, w każdym wyzwaniu, każdym cierpieniu tkwi ukryte Boże przesłanie skierowane do nas. Jeszcze wyraźniej zwraca się do nas w swoim słowie albo głosie sumienia. Mówi do nas jak do przyjaciół. Dlatego jak przyjaciele powinniśmy odpowiedzieć i uwierzyć Mu, całkowicie Mu się powierzyć, uczyć się Go coraz lepiej rozumieć i przyjmować Jego wolę bez zastrzeżeń.

WIARA – co to jest? W lepszym rozumieniu mogą okazać się pomocne cytaty:

ü  „Wiara jest w swej istocie przyjęciem prawdy, której nasz rozum nie może ogarnąć; po prostu trzeba o niej świadczyć” – bł. John Henry Newman

ü  „Wiara oznacza: przez całe życie znosić nie pojmowalność Boga” – Karl Rahner

ü  „Nie uwierzyłbym, gdybym nie uznał, że rozsądnie jest wierzyć” – św. Tomasz z Akwinu

ü  „Wierzyć w Boga oznacza widzieć, że nie mamy do czynienia tylko z tym światem. Wierzyć w Boga oznacza widzieć, że życie ma sens” – Ludwig Wittgenstein

ü  „To, w co wierzymy jest ważne, ale jeszcze ważniejsze jest komu wierzymy” – Benedykt XVI

ü  „Credo, ut intelligam – wierzę, żebym zrozumiał” – św. Anzelm z Canterbury

ü  „Nie mam wyobraźni. Nie potrafię sobie wyobrazić Boga jako ojca. Wszystko, co umiem zobaczyć, to Jezus” – bł. Matka Teresa z Kalkuty

Wiara to wiedza i zaufanie. Ma siedem cech charakterystycznych:

·        Wiara jest czystym darem Boga, który otrzymujemy, kiedy prosimy o to w swoim wnętrzu.

·        Wiara jest ponadnaturalną siłą, która jest nam niezbędna by osiągnąć zbawienie.

·        Wiara wymaga od człowieka wolnej woli i jasnego umysłu, gdy odpowiada na Boże zaproszenie.

·        Wiara jest absolutnie pewna, gdyż gwarantuje to Jezus.

·        Wiara jest niedoskonała tak długo, jak długo nie dokonuje się w miłości.

·        Wiara wzrasta, gdy coraz lepiej wsłuchujemy się w słowa Boga i przez modlitwę pozostajemy z Nim w żywej relacji.

·        Wiara już teraz daje nam przedsmak radości nieba.

Prawdziwa wiara to coś więcej niż wiedza, to pewność. Taka wiara kazała Abrahamowi udać się do Ziemi Obiecanej, taka wiara kazała męczennikom wytrwać aż do śmierci, taka wiara podtrzymuje chrześcijan w czasie prześladowań. To wiara, która obejmuje całego człowieka. Kto wierzy, poszukuje osobistego związku z Bogiem i jest gotowy uwierzyć Bogu we wszystko, co On o sobie mówi (objawia). U początku wiary znajduje się często wstrząs lub niepokój. Człowiek doświadcza, że widzialny świat i normalny bieg spraw nie mogą być wszystkim. Czuje się dotknięty przez tajemnicę. Podąża śladami prowadzącymi go do Boga i ma coraz większą odwagę, by ufnie zwracać się do Boga i wreszcie dobrowolnie się z Nim związać. W Ewangelii Janowej czytamy: „Boga nikt nigdy nie widział. Jednorodzony Bóg, który jest w łonie Ojca, On nam Go objawił” (J 1,18). Dlatego musimy uwierzyć Jezusowi, Synowi Bożemu, gdy chcemy się dowiedzieć, co Bóg chciałby nam przekazać. Wierzyć oznacza zatem zgodzić się na Jezusa i oprzeć na Nim całe swoje życie.

            Można zadawać sobie pytanie, czy czasem wiara nie jest sprzeczna z naukami przyrodniczymi. Powołując się na naukę Kościoła jak i zdanie wielu naukowców – nierozwiązalna sprzeczność między wiarą a naukami przyrodniczymi nie istnieje, ponieważ nie może istnieć podwójna prawda. Nie może być mowy o prawdzie wiary, która stanowiłaby konkurencję dla prawdy nauki. Istnieje tylko jedna prawda, na której opiera się zarówno wiara, jak i rozum. Rozsądek, z którego pomocą możemy poznawać logiczne prawa rządzące światem, podobnie jak wiara zaistniał, bo taka była wola Boga. Dlatego nauki przyrodnicze dopominają się wiary chrześcijańskiej i sprzyjają jej. Wiara jest tu potrzebna do tego, żebyśmy poznali sprawy, które wprawdzie nie są zamknięte przed rozumem. Wiara przypomina naukom przyrodniczym o tym, żeby nie zajmowały pozycji Boga i by służyły stworzeniu. Nauki przyrodnicze muszą respektować godność osoby ludzkiej, zamiast podnosić na nią rękę.

            Nikt nie może wierzyć dla samego siebie, tak jak nikt nie może żyć dla siebie samego. Otrzymujemy wiarę od Kościoła i żyjemy nią we wspólnocie z innymi ludźmi, z którymi dzielimy się wiarą. Wiara jest czymś najbardziej osobistym w życiu człowieka, ale nie jest sprawą prywatną. Kto chce wierzyć, musi umieć powiedzieć zarówno „ja” jak również „my”, gdyż wiara, którą nie można się dzielić i której nie można przekazać, byłaby irracjonalna. Pojedynczy wierzący dobrowolnie zgadza się z „wierzymy” Kościoła. Od niego otrzymał wiarę. Kościół przez stulecia prowadził człowieka do wiary, zachowywał go od błędów i wskazywał mu drogę. Wierzyć to zatem podzielać wspólne przekonanie. Niesie mnie wiara innych, podobnie jak ogień mojej wiary zapala i umacnia innych.

            Chrześcijańskie wyznanie wiary. Po co wierze definicje i formuły? W wierze nie chodzi o puste słowa, lecz o rzeczywistość. Z biegiem czasu w Kościele okrzepły formuły wiary, przy pomocy których postrzegamy, wyrażamy, uczymy, przekazujemy, celebrujemy i przeżywamy tę rzeczywistość. Wyznania wiary są krótkimi formułami, które umożliwiają wspólne wyznawanie wiary przez wszystkich wierzących. Pochodzą one od Jezusa, który polecił swoim uczniom chrzcić. Mieli przy tym skłaniać ludzi do wyznania określonej wiary, a mianowicie wiary w Ojca, Syna, Ducha Świętego.

„Kościół strzeże wiary Apostołów pilnie, jak gdyby jedne dom zamieszkiwał i jednakowo w te prawdy wierzy, jak gdyby miał jedną duszę i jedno serce i jednozgodnie je głosi i naucza, i podaje, jak gdyby miał jedne usta” – św. Ireneusz z Lyonu.

 „Żaden człowiek nie żyje sam, żaden człowiek nie wierzy sam. Bóg wypowiada do nas słowo i przez to, że je mówi, zwołuje nas, czyni z nas wspólnotę, swój lud, swój Kościół. Po odejściu Jezusa Kościół jest znakiem Jego obecności w świecie” – Bazyli z Seleucji.

„Twoje Credo niech będzie dla ciebie jak zwierciadło! Przeglądaj się w nim, aby zobaczyć, czy we wszystko, o czym deklarujesz, że wierzysz, wierzysz rzeczywiście. I raduj się każdego dnia twoją wiarą” – św. Augustyn

WYZNANIE WIARY

Symbol Apostolski

Wierzę w Boga,

Ojca wszechmogącego,

Stworzyciela nieba i ziemi

I w Jezusa Chrystusa,

Syna  Jego jedynego,

Pana naszego,

który się począł z Ducha Świętego,

narodził się z Maryi Panny.

Umęczon pod Ponckim Piłatem,

ukrzyżowan, umarł i pogrzebion.

Zstąpił do piekieł.

Trzeciego dnia zmartwychwstał,

Wstąpił na niebiosa,

siedzi po prawicy Boga Ojca wszechmogącego.

Stamtąd przyjdzie sądzić

żywych i umarłych.

Wierzę w Ducha Świętego,

święty Kościół powszechny,

świętych obcowanie,

grzechów odpuszczenie,

ciała zmartwychwstanie,

żywot wieczny.

Amen.

Symbol Nicejsko-Konstantynopolitański

Wierzę w jednego Boga,

Ojca wszechmogącego,

Stworzyciela nieba i ziemi,

wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych.

I w jednego Pana Jezusa Chrystusa,

Syna Bożego Jednorodzonego,

który z Ojca jest zrodzony

przed wszystkimi wiekami.

Bóg z Boga,

Światłość ze Światłości,

Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego.

Zrodzony, a nie stworzony,

współistotny Ojcu,

a przez Niego wszystko się stało.

On to dla nas ludzi

i dla naszego zbawienia

zstąpił z nieba.

I za sprawą Ducha Świętego

przyjął ciało z Maryi Dziewicy

i stał się człowiekiem.

Ukrzyżowany również za nas

pod Poncjuszem Piłatem

został umęczony i pogrzebany.  

I zmartwychwstał trzeciego dnia,

jak oznajmia Pismo.

I wstąpił do nieba;

siedzi po prawicy Ojca.

I powtórnie przyjdzie w chwale

sądzić żywych i umarłych,

a królestwu Jego nie będzie końca.

Wierzę w Ducha Świętego,

Pana i Ożywiciela,

który od Ojca i Syna pochodzi.

Który z Ojcem i Synem

 wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę; który mówił przez Proroków.

Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół.

Wyznaję jeden chrzest

\na odpuszczenie grzechów.

I oczekuję wskrzeszenia umarłych.

I życia wiecznego w przyszłym świecie. Amen.